درمان سردرد
سردرد یکی از شایع‌ترین عارضه‌هایی است که تمامی افراد جهان در طول زندگی به دفعات به آن دچار شده‌اند. سردرد دارای علل مختلفی است که مهمترین و رایج‌ترین علل آن، عوامل محیطی و بیماری می‌باشد. با توجه به شرایط بدنی افراد، شدت سردرد در آن‌ها متفاوت است و درمان متغیری نیز برای رفع آن مورد انجام قرار می‌گیرد. در این مقاله با انواع سردرد آشنا خواهیم شد و راه‌های متعدد و تضمینی برای درمان سردرد، معرفی خواهیم نمود.
عوامل ایجاد‌کننده سردرد
سردرد به احساس درد در قسمت‌های مختلف سر گفته می‌شود که می‌تواند از پشت گردن تا روی چشم‌ها را بپوشاند. اغلب در دچار شدن به سردرد، بخش خاصی از سر، دچار درد می‌شود و خیلی کم پیش می‌آید که تمامی قسمت‌های سر، احساس درد داشته باشد. این امر یکی از نکات مثبتی است که می‌تواند به درمان سریع سردرد کمک کند و تشخیص منشأ آن را راحت‌تر سازد. اما شناخت علل سردرد، گامی ابتدایی برای درمان آن می‌باشد. این عارضه به دلایل زیر در افراد به وجود می‌آید:
عوامل محیطی
بسیاری از افراد به عوامل محیطی اغراق‌آمیز مانند صدای بلند، صدای ازدحام، نور شدید، نور خورشید، بوی خاص، مواد شیمیایی، رطوبت و… واکنش نشان می‌دهند که علائم آن به‌صورت سردرد بروز پیدا می‌کند.
خواب
تغییر در الگوی خواب، یکی دیگر از عوامل سردرد می‌باشد که افراد می‌توانند این عارضه را با دیر خوابیدن، زیاد خوابیدن و یا خوابیدن در محیط ناآشنا تجربه کنند.
تعذیه
استفاده از غذا‌های چرب، نوشیدنی‌های الکلی، غذا‌های فست فود با مواد غذایی حساسیت‌زا برای بسیاری از افراد، عارضه سردرد را به دنبال دارد.
استرس و اضطراب
یکی از مهمترین عواملی که در دنیای جدید، شیوع پیدا کرده است و از اصلی‌ترین دلایل سردرد به شمار می‌رود، استرس و اضطراب می‌باشد که طبیعتا با تحت تأثیر قراردادن سیستم عصبی افراد، دردی با شدت متغیر را برای آنان ایجاد می‌کند.
بیماری‌ها
در هنگام بیماری‌های ساده و یا حاد مانند عفونت گوش، سرماخوردگی، سینوزیت، آنفولانزا و… سردرد یکی از علائم رایج است که ناشی از تحت تأثیر قرار گرفتن بخش‌های داخلی مغز و غشای آن صورت می‌گیرد.
آسیب‌های فیزیکی
افراد با تجربه ضربه به سر، می‌توانند سردرد را تجربه کنند که در صورت تکرار آن به‌صورت مکرر در روز‌های آینده، نیازمند چکاپ پزشکی می‌باشند.
ژنتیک
برخی از دلایل سردرد به‌صورت سردرد میگرنی، ناشی از ژنتیک است که از طریق ژن از اعضای نزدیک خانوار به ارث می‌رسد و منجر به احساس سردرد در فواصل زمانی متغیر می‌گردد.
کاهش ویتامین‌های بدن
بدن با کاهش قابل توجهی از ویتامین‌ها و املاح، علائمی نظیر سردرد را ایجاد می‌کند تا فرد را از کمبود‌های خود مطلع سازد. ویتامین‌هایی نظیر ویتامین دی، منیزیم و ب ۱۲، در صورت کاهش از میزان تعادل خود، علائم سردرد را نشان می‌دهند. البته کم آبی بدن و خودداری از نوشیدن آب نیز از دلایل رایج این عارضه به شمار می‌رود.
تغییرات هورمونی
هورمون‌های بدن در صورت عدم تعادل و سپری کردن شرایط خاص، سردرد مختلفی را برای افراد ایجاد می‌کند. این نوع سردرد بیشتر در بانوان و دختران جوان دیده می‌شود که هورمون‌های آن‌ها در دوران قائدگی، یائسگی و همچنین بارداری، دستخوش تغییر شده و سردرد را به عنوان علائم شایع بروز می‌دهند.
آشنایی با انواع سردرد
سردرد با توجه به منشأ به وجود آورنده این عارضه، در بخش‌های خاصی از سر احساس می‌شود. لذا هر قسمت از سر در صورت احساس درد، می‌تواند دلیل واضحی از منشأ آن را برای افراد بازگو کند و حتی راه درمان سردرد را نیز به راحتی قابل تشخیص سازد. در ادامه انواع سردرد معرفی می‌گردد:
سردرد تنشی
یکی از رایج‌ترین سردردهای که بیشتر افراد در دهه اخیر به آن دچار می‌شوند، سردرد تنشی است که درد حاصله از آن، در قسمت‌هایی خاصی از سر نظیر پیشانی، شقیقه‌ها و گردن احساس می‌شود. این درد حالت فشار و کشیدگی را در قسمت‌های مربوطه ایجاد می‌کند و می‌تواند مدت زمان آن از یک ساعت تا چند روز به طول انجامد. درمان سردرد تنشی با راهکار‌های خانگی و پزشکی قابل انجام است.
بیشترین علل سردرد تنشی، قرار گرفتن در شرایط استرسی و اضطراب‌زا می‌باشد که در این صورت سیستم عصبی فرد درگیر شده و منجر به ایجاد درد می‌شود. در نتایج تحقیقات، مشکلات عضلانی نیز می‌تواند در ایجاد سردرد تنشی نقش داشته باشند. لازم به ذکر است که درد آن، امکان انجام دادن فعالیت‌های روزانه را برای افراد به وجود می‌آورند و به هیچ عنوان باعث تهوع و کم بینایی نمی‌شود. مشاهده بیش از حد گوشی یا تلویزیون نیز می‌تواند در ایجاد درد در پیشانی، شقیقه و چشم‌ها مؤثر باشد و سردرد تنشی را ایجاد نماید.
سردرد میگرنی
یکی از شدیدترین سردردهای تأیید شده در علم پزشکی مدرن و سنتی، سردرد میگرنی می‌باشد که فرد با تجربه این نوع سردرد، درد فوق شدیدی را در یک طرف سر احساس می‌کند که می‌تواند توانایی فعالیت‌های روزمره زندگی را از او بگیرد. سردرد میگرنی حالت نبضی و ضربانَ‌دار بوده و احساس کوبیده شدن چکش به قسمت دردناک سر را برای افراد به وجود می‌آورد.
سردرد میگرنی علت مشخصی ندارد و به طور معمول می‌توان علل آن را مجموعه‌ای از عوامل محیطی و عصبی شناسایی کرد. افرادی که به سردرد میگرنی دچار می‌شوند، به نور و صدا واکنش بسیار زیادی نشان می‌دهند که می‌تواند حالت تهوع و عدم تمرکز در بینایی و راه رفتن را برای آنان به وجود آورد. ضعف عضلانی و اختلال در بینایی و چشایی در کنار سردرد ضربان دار یک طرفه، از علائم مهم سردرد میگرنی می‌باشند.
سردرد خوشه‌ای
یکی دیگر از سردردهای رایج در بین زنان و مردان، سردرد خوشه‌ای است که ترجیحا یک چشم را درگیر می‌کند و احساس درد شدیدی را برای چشم و نواحی اطراف آن به وجود می‌آورد. علت‌های مختلفی برای این نوع سردرد بیان شده است که مهمترین آن‌ها تغییرات الگوی خواب و همچنین فشار و ضربه به یک طرف سر می‌باشد. نوشیدنی‌های الکلی نیز از علت تأیید شده سردرد خوشه‌ای از جانب پزشکان معرفی می‌شود.
البته مشاهده تلویزیون و لوازم الکترونیکی مانند گوشی همراه، می‌تواند منجر به فشار به چشم و ایجاد سردرد خوشه‌ای شود. درمان سردرد خوشه‌ای با استفاده از انواع دارو و استراحت در محل تاریک زودتر محقق می‌شود. مدت زمان این سردرد، از یک ساعت تا چند روز می‌باشد و ممکن است برخی افراد در طول یک ماه، چندین بار به آن دچار شوند.
سردرد سینوسی
یکی از شایع‌ترین سردردها، سردرد سینوسی می‌باشد که تنها افرادی را درگیر می‌کند که از التهاب و عفونت در قسمت سینوس‌های صورت برخوردار باشند. سینوس‌هایی که در اثر حساسیت و یا عفونت، دچار التهاب شده‌اند، طبیعتا علائم روشنی مانند سردرد در اطراف چشم، گونه و پیشانی به‌وجود می‌آورند. افراد دارای سردرد سینوسی در صورت احساس این درد، احساس سنگینی در گونه و پیشانی دارند و با پایین انداختن سرد، درد و سنگینی بیشتر می‌شود. تهوع، تب و آبریزش بینی همراه با این نوع سردرد، برای مبتلایان به‌وجود می‌آید.
اقدامات پزشکی برای درمان سردرد
در علو پزشکی نوین و سنتی، برای درمان سردرد، سؤالات مختلفی از فرد بیمار پرسیده می‌شود که پاسخ‌های موردنظر می‌تواند تشخیص نوع سردرد و راه حل درمان سردرد را راحت‌تر نماید. برای شناسایی، نکات زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند:
- زمان شروع سردرد
- طول مدت زمان سردرد
- نوع تغذیه فرد ۲۴ ساعت قبل از شروع سردرد
- فعالیت‌های فیزیکی خاص در ۲۴ ساعت گذشته قبل از شروع سردرد
- شرایط بدنی فرد از جمله قند خون، فشار خون و…
- نوع محل درد در قسمت‌های مختلف سر
راه‌های درمان سردرد
برای اینکه درمان سردرد در کوتاه‌ترین زمان صورت بگیرد، مبتلایان تمایل دارند تا روش‌های ساده و خانگی را امتحان کنند که در بیشتر مواقع نیز جواب داده و منجر به خوب شدن سردرد می‌شود. اما برخی از سردردها، ریشه‌ای بوده و با تکرار دائم آن در طول هفته یا ماه، می‌تواند زندگی افراد را مختل نماید. لذا بهره‌گیری ار روش‌های خانگی برای درمان سردرد موردنظر، توصیه نمی‌شود و بهتر است از روش‌های تخصصی درمان سردرد استفاده کرد. روش‌های تضمینی درمان سردرد در سه دسته طب سنتی، پزشکی و درمان خانگی می‌باشند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
درمان سردرد به روش خانگی
روش‌های خانگی، یکی از روش‌های ساده، کم هزینه و کاربردی برای درمان سردرد می‌باشند که بیش از نود درصد افراد در زمان شروع سردرد، به آن روی می‌آورند. تأثیرگذاری این راهکار‌های خانگی برای درمان سردرد، بسته به شدت درد، محل وقوع درد و همچنین شرایط بدنی فرد دارد. راهکار‌های خانگی برای درمان این عارضه به قرار زیر می‌باشند:
استفاده از کمپرس سرد و گرم
با توجه به فشار خون و دمای بدنی افراد، می‌توان از کمپرس سرد با گرم برای کاهش سردرد استفاده کرد. در روز‌های گرم سال یا فعالیت و جنب‌و‌جوش شدید، دمای بدن بالا رفته و منجر به سردرد می‌شود که در این زمان استفاده از چند تکه یخ که در داخل نایلون و سپس پارچه قرار داده شده است، می‌تواند تسکین درد را انجام دهد. کمپرس سرد باید در پشت گردن و روی سر به مدت کوتاه قرار بگیرد. در صورتی که منشأ سردرد، اعصاب، مشکلات هورمونی و همچنین سینوسی باشد، بهتر است از کمپرس گرم بر روی پیشانی استفاده کرد.
نوشیدن آب زیاد
آب خوردن به میزان زیاد در زمان شروع سردرد، می‌تواند درد را تا میزان زیادی کاهش دهد. در هنگام فعالیت‌های بدنی شدید و در روز‌های گرم، خوردن آب می‌تواند شدت سردرد را کاهش دهد. در صورتی که قسمت بالای سر احساس درد می‌کند، نشان از کم‌آبی بدن می‌باشد که در این زمان، خوردن آب فراوان برای درمان سردرد توصیه می‌شود.
استراحت در محیط تاریک و بی‌صدا
استراحت می‌تواند تا میزان زیادی ذهن را از تنش‌های روزانه زندگی ر‌ها سازد، لذا در شروع سردرد، بهتر است در اتاق تاریک و بی‌صدا دراز بکشید و با استراحت کردن، از شدت سردرد بکاهید.
روش‌های پزشکی برای درمان سردرد
روش‌های پزشکی برای درمان سردردهای رایج، بسیار کاربردی بوده و بیشتر افراد برای درمان قطعی درد، از این روش بهره می‌گیرند. در علم پزشکی از دارو‌ها برای درمان سردرد در زمان کوتاه استفاده می‌شود. انواع داروهای مسکن مانند استامینوفن و بروفن می‌تواند گزینه مناسبی برای رفع دردهای تنشی، خوشه‌ای و سینوسی باشد. البته برای سردرد میگرنی نیز داروهای مسکن تخصصی برای میگرن توسط پزشکان تجویز می‌شود. اگر پزشک برای سردردهای مزمن با مورد مشکوک مواجه شود، از انواع رادیوگرافی و سی تی اسکن مغزی برای تشخیص مشکل موردنظر استفاده می‌کند.
روش‌های سنتی برای درمان سردرد
استفاده از راهکار‌های طب سنتی برای رفع سردرد، می‌تواند یک گزینه عالی برای این کار باشد. طب سنتی نیز همگام با طب مدرن تأثیر فوق‌العاده‌ای در درمان سردرد دارد. البته راهکار‌های تخصصی در این روش، منشأ ریشه‌ای سردردهای طولانی مدت را شناسایی کرده و به درمان تضمینی می‌پردازند. از روش‌های درمان و آموزش سردرد در طب سنتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از دمنوش‌های گیاهی
گیاهان مختلفی برای درمان سردرد مورد استفاده قرار می‌گیرند که از مهمترین دلایل استفاده آن، می‌توان به ترکیبات خاص این گیاهان در تسکین درد اشاره کرد. این گیاهان به‌صورت دمنوش، مورد مصرف قرار می‌گیرند اما باید از مصرف زیاد و طولانی مدت آن‌ها خودداری نمود.
- چای یا دمنوش زنجبیل با خواص ضدالتهابی و مسکن
- دمنوش بابونه با خاصیت آرامبخش و ضدالتهاب
- دمنوش نعنا فلفلی با خاصیت تسکین درد به‌صورت خوراکی با موضعی در روی پیشانی
استفاده از روغن‌های گیاهی
روغن‌های گیاهانی مانند نعنا فلفلی و اسطوخودوس باعث شل شدن عضلات شده و انواع سردرد را تسکین می‌دهد. این روغن‌ها باید به‌صورت گرم شده، روی پیشانی و شقیقه‌ها مالش داده شود تا جذب پوست شده و تأثیرگذاری خود را اعمال کنند.
روش طب سوزنی برای درمان سردرد
طب سوزنی از قدیمی‌ترین روش‌های درمانی سردرد به شمار می‌رود که امروزه در کلینیک‌های تخصصی جهان، اجرایی می‌شود. نقاطی در روی پوست بدن، با جریان انرژیکی سر و مغز در ارتباط می‌باشد که این نقاط در طب سوزنی با استفاده از سوزن‌های بلند و باریک، تحریک می‌شود تا تسکین درد صورت بگیرد. استفاده از این روش برای درمان دائمی سردردهای میگرنی و تنشی مؤثر است که اجرای آن در کلینیک‌های طب سوزنی تخصصی باید صورت بگیرد. کلینیک طب سنتی و طب سوزنی دکتر ترابی در تهران، به‌صورت تخصصی به درمان سردردهای مختلف می‌پردازد و درمان ریشه‌ای را برای انواع سردردهای مزمن، با بهره‌گیری از تخصص دکتر ترابی به انجام می‌رساند.
مزایای طب سوزنی در درمان سردرد به قرار زیر می‌باشند: .
کاهش تنش‌های عضلانی
طب سوزنی با تمرکز در تعادل کارکرد سیستم عصبی، می‌تواند تنش‌های عضلانی و عصبی را که نقش مهمی در سردرد دارند را کاهش دهد و در نتیجه از میزان شدت سردرد بکاهد.
بهبود گردش خون
سردردهای تنشی در مواجه با گردش خون مناسب، می‌تواند تا حد زیادی بهبود پیدا کند. گردش خون در قسمت‌های فوقانی بدن مانند گردن، سر و چشم‌ها، با طب سوزنی برای رفع سردرد انجام می‌گیرند که می‌تواند بهترین مزیت را برای درمان داشته باشد. سردردهای سینوسی نیز با بهره‌مندی از بهبود گردش خون ناشی از طب سوزنی، می‌توانند به راحتی درمان شده و نیاز به استفاده از داروهای شیمیایی مسکن را کاهش دهد. در این روش، فقط نیاز به مصرف داروهای آنتی بیوتیک برای رفع عفونت سینوس‌ها وجود خواهد داشت.
آرامش اعصاب
تنش‌های عصبی یکی از دلایل مهم ایجاد سردرد می‌باشد. لذا طب سوزنی با کاهش فعالیت سیستم سمپاتیک و افزایش فعالیت سیستم پاراسمپاتیک، اعصاب را آرام کرده و فرد از سردردهای عصبی ر‌هایی می‌بخشد.
پیشگیری از حملات میگرنی
طب سوزنی، علاوه بر بر تسکین درد، مانع از حملات میگرنی شده و افراد مبتلا به سردردهای میگرنی را درمان می‌نماید. تنظیم تولید سروتونین در مغز، راهکاری عالی برای مقابله با ایجاد سردردهای میگرنی است که در طب سوزنی، این درمان به‌صورت تخصصی انجام می‌گیرد.
نکات مهم در درمان سردرد
بسیاری از افرادی که به عارضه سردرد دچار شده‌اند، باید با توجه به نکاتی که در زیر معرفی می‌شود، به دکتر مراجعه کنند. برخی از افراد نیازمند ویزیت دکتر برای درمان سردرد می‌باشند لذا استفاده از داروهای مسکن یا دمنوش و روغن‌های گیاهی کافی نخواهد بود و می‌تواند با گذشت زمان، به شدت سردرد بیافزاید.
- سردرد همراه با تب و لرز
- سردرد همراه با عدم تمرکز در راه رفتن
- سردرد چکشی همراه با حالت تهوع
- سردرد همراه با اختلال بینایی شدید
- سردرد همراه با بی‌حسی در یک قسمت بدن
- سردرد با افزایش شدت درد با گذر زمان
سخن نهایی
درمان سردرد با انواع شیوه و روش‌ها صورت می‌گیرد که استفاده از این روش‌ها، برحسب شدت سردرد متفاوت می‌باشد. افرادی که به سردرد دچار می‌شوند، بهتر است از علت آن آگاه شده و متناسب با نوع سردرد، شیوه مناسبی برای درمان سردرد انتخاب کنند. کلینیک طب سنتی دکتر ترابی، با معرفی انواع روش‌های درمان سردرد در این مقاله، اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار داده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت حضوری برای درمان سردرد، با مشاوران کلینیک دکتر ترابی در ارتباط باشید.
دریافت مشاوره رایگان !
برای اطلاع بیشتر از درمان سردرد با دکتر ترابی تماس بگیرید.
سؤالات متداول
- آیا طب سوزنی واقعاً در درمان سردرد مؤثر است؟
بله، طب سوزنی می‌تواند شدت و تعداد حملات سردرد را کاهش دهد و با تحریک نقاط خاصی از بدن، به بهبود گردش خون، کاهش التهاب، تنظیم هورمون‌های مغز و کاهش تنش‌های عضلانی کمک می‌کند و از این طریق میگرن و سردردهای تنشی را درمان نماید.
- آیا داروهای مسکن برای درمان سردرد مضر هستند؟
مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، استأمینوفن و آسپیرین در کوتاه‌مدت برای تسکین سردرد مفید می‌باشد، اما مصرف مداوم و بیش‌ازحد آن‌ها می‌تواند سردردهای ناشی از مصرف بیش‌ازحد دارو را به وجود آورد.
- بهترین روش‌های پیشگیری از سردرد چیست؟
برای کاهش دفعات و شدت سردرد، لازم خواب منظم داشته باشید، از رژیم غذایی مناسبی بهره ببرید، آب کافی بنوشید، میزان استرس خود را مدیریت کنید و از ورزش کردن نیز غافل نشوید.
- برای درمان سردرد ناشی از تغییرات هورمونی، چه کاری باید انجام داد؟
بهتر است در ایام قائدگی و یائسگی، برای رفع سردرد از قرص‌های مسکن مناسب استفاده شود و در هنگام بارداری نیز، در صورت تشدید سردرد به دکتر مراجعه گردد.
